Viskon ( Viskoz ) Nedir ?
Viskon ( Viskoz ) Nedir ?
Viskon kayın ağacından elde edilir, pamuk gibi selülozdan oluşur. Kayın ağacı Avrupa, Asya Amerika, Japonya ve Türkiye’de doğal olarak yetişir.
Selüloz esaslı rejenere lifler içinde en önemlisi ve en çok kullanıma sahip olan yarı sentetik bir liftir.
Doğal ipeğe benzediğinden, çok dayanıklılık gerektirmeyen işlerde, doğal ipeğin yerine kullanılabilir. Suni ipek/rayon kelimesi viskon ile eş anlamlı olarak kullanılmaktadır.
Viskon üretimi seürecinde selülozun yapısında, hiç kimyasal değişiklik olmaz. Filamen olarak sertleştikten sonrada selüloz olarak kalmaktadır. Viskonun yapısı pamukla yüksek benzerlik göstermektedir.
Viskon pamuktan daha fazla nem alma özelliği vardır. Atmosferik koşullarda %11-14 oranında nem/rutubet toplamakta, şişme özelliği yüksek olduğundan %80-120’ye kadar su emebilmektedir.
Kuru dayanıklılığı pamuktan çok daha düşüktür. Islak dayanıklılığı ise pamuğa oranla çok düşük bir orandadır. Islakken dayanıklılığı kuruya oranla %40-70 düşmekte, uzaması %15-30 ile pamuğa göre iki kat daha yüksek çıkmaktadır. Viskon pamuktan çok daha yüsek olan nem alma özelliğinden dolayı boyanmaya ve baskıya çok elverişlidir. En önemli özelliklerden biri de renklerin daha parlak görünmesini sağlar.
Viskon kuaş zarif, rahattır ve canlıdır. Elyafın narin cve düzgün eğirme özelliğinden dolayı üründe oldukça yumuşak bir tuşe elde hissedilir. Kaygandır ve ten ile de uyumludur. Bu yüzden giyimi rahat ve kolaydır tercih sebebidir. Parlak olması istenilen kumaşlarda, krep kumaş ve örgü kuamşlarda, parlaklık efekti vermek amacıyla kullanılır.
Elbise, bayan iç çamaşırı, bluz, gömlek, tişört, astar kumaşlarında, tıbbi mamul, nonwoven kumaş üretiminde tercih edilmektedir. Viskon elyafı pamuk, keten ve yün gibi diğer elyaf türleriyle karıştırılarak da kullanılabilir.
Viskon Melanjlar
İplik üretiminin harman hallaç aşamasında istenilen melanjlık derecesine göre renkli viskon elyafının karışımlarıyla elde edilir. Birçok renkte değişik oranlar kullanılarak melanjlık elde edilebilmektedir.
Proviskon
Lenzgin’in yoğun araştırmalar sonucu elde ettiği ve proviskon ticari markasıyla tanıttığı viskon ve lyocell elyafının karıştırılması ile elde edilen ipliktir.
Bu şekliyle viskonun tutum özelliklerine lyocell üstün mukavemet özelliği katmaktadır. Vücudun hava alıp vermesine engel olmayan % 100 doğal yapıya sahiptir.
Viskon Nasıl Yıkanır ?
Viskon ürünler sıcak olmayan suda elde yıkanır. Tercihen kuru temizleme daha önerilir. Yüksek ısıda ütülenebilir ancak santrifüjlü kurutma yapılmamalıdır.
Open-End (OE) Viskon Tanımı
Open-End iplik tesislerinde üretilebilen viskon ipliği elyafların temizlendikten sonra Taraf ve Cer diye adlandırılan makinelerden geçerek Open-End iplik makinelerinde üretimi yapılır. Genel olarak 1.2 mm uzunluğundaki elyaf tercih edilir. Diğer kalitelere kıyasla daha serttir fakat pamuk ipliğindeki gibi kalitesiz olarak adlandırılamaz. Open-end Viskon ipliği en çok tercih edilen iplik çeşididir. Bir diğer tercih sebebi de tüylenme yapmamasıdır.
Ring Viskon Tanımı
Karde iplikler Open-End ipliğe kıyasla daha kaliteli ve yumuşaktır. Open-End iplikten farklı olarak Ring iplik makinelerinde 1.5 mm uzunluğundaki elyaflardan üretilmektedir. Ring iplik genelde tüylü bir yapıya sahiptir fakat pamuk ipliğinde olduğu gibi enzim ve slikon işlemi yapılmaz. Bunun yerine Gaze işlemi yapılır ve tüylerin yanarak yok olmasını sağlar.
Ring Viskon iplik işlemsiz olarak genelde tüylenme yapmaktadır. Bugünkü koşullarda önüne geçilmektedir.